Windel XVIII asyryň başlaryndan gözbaş alýan täze energiýa çeşmesidir
Angliýa we Fransiýa aýlanyp, 400 ýel degirmenini, 800 öýi, 100 buthanany we 400-den gowrak ýelkenli gämini weýran etdi.Müňlerçe adam ýaralandy we 250000 sany uly agaç ýok edildi.Diňe agaçlary ýok etmek meselesine gelsek, ýel birnäçe sekuntda 10 million at güýji (ýagny 7,5 million kilowat; bir at güýji 0,75 kilowat deňdir) çykardy!Käbir adamlar Earther ýüzünde elektrik öndürmek üçin bar bolan ýel çeşmeleriniň takmynan 10 milliard kilowatdygyny, häzirki dünýädäki gidroelektrik energiýasynyň öndürilişinden takmynan 10 esse köpdügini çaklaýarlar.Häzirki wagtda dünýäde her ýyl kömür ýakmakdan alynýan energiýa, bir ýylyň içinde ýel energiýasy bilen üpjün edilýän energiýanyň diňe üçden bir bölegidir.Şol sebäpli, içerde we halkara derejede ýel energiýasyny energiýa öndürmek we täze energiýa çeşmelerini ösdürmek üçin ulanmaga uly ähmiýet berilýär.
Windel energiýasyny öndürmek synanyşygy 20-nji asyryň başynda başlandy.1930-njy ýyllarda Daniýa, Şwesiýa, Sowet Soýuzy we ABŞ awiasiýa pudagyndan rotor tehnologiýasyny käbir ownuk ýel elektrik stansiýalaryny üstünlikli ösdürmek üçin ulandylar.Şunuň ýaly kiçijik ýel turbinasy şemally adalarda we uzak obalarda giňden ulanylýar we içerki ýangyç hereketlendirijileriniň çeşmesi bilen elektrik energiýasynyň bahasyndan has arzan.Şeýle-de bolsa, şol döwürde elektrik öndürmek birneme pesdi, esasan 5 kilowatdan pesdi.
15, 40, 45100225 kilowat ýel turbinalaryny öndürdik.1978-nji ýylyň ýanwar aýynda ABŞ Nýu-Meksiko ştatynyň Klaýton şäherinde 200 kilowatlyk ýel turbinasyny gurdy, pyçagyň diametri 38 metr we 60 öý üçin elektrik öndürmek üçin ýeterlik güýç bar.1978-nji ýylyň tomsunyň başynda Daniýanyň Jutland şäheriniň günbatar kenarynda ýel energiýasy öndürýän enjam 2000 kilowat elektrik öndürdi.Windel degirmeni 57 metr beýikdi.Öndürilen elektrik energiýasynyň 75% -i elektrik toruna, galanlary bolsa ýakyn mekdebe iberildi.
1979-njy ýylyň birinji ýarymynda ABŞ Demirgazyk Karolinadaky Mawy Ridge daglarynda elektrik öndürmek üçin dünýädäki iň uly ýel degirmenini gurdy.Bu ýel degirmeniniň boýy on gat, polat pyçaklarynyň diametri 60 metr;Pyçaklar diň şekilli binada oturdylýar, şonuň üçin ýel degirmeni erkin aýlanyp we islendik tarapdan elektrik toguny alyp biler;Windeliň tizligi sagatda 38 kilometrden ýokary bolsa, elektrik öndürmek kuwwaty hem 2000 kilowata ýetip biler.Bu daglyk ýerde sagatda ortaça 29 kilometre ýetýän ýel tizligi sebäpli ýel degirmeni doly hereket edip bilmeýär.Hasaplamalara görä, ýylyň dowamynda ýarym işlese-de, Demirgazyk Karolinadaky ýedi okrugyň elektrik energiýasynyň 1% -den 2% -ine çenli kanagatlandyryp biler.
Iş wagty: Iýul-06-2023
